Một số tập đoàn tội phạm ở Mexico đã tìm thấy cơ hội béo bở trong lĩnh vực kinh doanh chia sẻ kỳ nghỉ. Theo ước tính, số tiền lừa đảo từ các công ty có trụ sở tại Mexico lên tới hàng trăm triệu USD mỗi năm, cao hơn cả buôn bán ma túy. Kịch bản lừa đảo cũng được ứng biến và tinh vi không kém.

Liên tiếp dính bẫy lừa

Chia sẻ kỳ nghỉ là mô hình cho phép các chủ sở hữu được chọn nơi nghỉ dưỡng trong cùng mạng lưới với chi phí hợp lý. Những kỳ nghỉ tại các địa danh nghỉ dưỡng ở Mexico cũng trở thành mặt hàng mua đi, bán lại của nhiều người Mỹ thích đi du lịch hay người có tiền.

Ông Filomeno Medina (73 tuổi) là cựu nhân viên hãng hàng không United Airlines đã nghỉ hưu, sống ở California. Vào năm 2022, ông có cuộc gọi thông báo rằng người mua sẽ trả 50.000 USD cho suất chia sẻ kỳ nghỉ 10 tuần của ông ở Cancun (Mexico). Nhưng trước tiên, ông phải trả thuế lãi vốn và thuế liên bang. “Ông đang mang tiền của Mexico ra khỏi nước họ nên phải trả một số phí” - người môi giới phân tích. Họ yêu cầu 30.000 USD và ông Medina chuyển tiền. Nhưng chuyện chưa kết thúc ở đó. Sau đó, họ nói rằng đã gửi séc của người mua qua công ty chuyển phát nhanh FedEx, nhưng nó bị giữ ở biên giới và ông đồng ý trả một khoản phí để lấy về. Vào thời điểm ông Medina thuê luật sư để kiện lấy lại tiền, ông đã chuyển tổng cộng 80.000 USD đến các ngân hàng Mexico, tiêu sạch số tiền tiết kiệm của mình. Người đàn ông phá sản và mất quán bar mà ông sở hữu ở Hayward, California. “Tôi không thể ngừng khóc” - ông nói.

Tương tự, ông Stephen, một giám đốc tài chính ở vùng Trung Tây nước Mỹ nhận được cuộc gọi lạ vào tháng 12-2011. Nhà môi giới bất động sản đến từ Mexico nói, có người muốn trả cho ông số tiền 65.000 USD cho suất chia sẻ kỳ nghỉ ở Cancun - nhiều hơn số tiền 47.000 USD mà ông đã bỏ ra 6 năm trước. Theo hợp đồng, gia đình ông có suất đi nghỉ trong căn hộ 2 phòng ngủ với tầm nhìn ra vùng biển Caribe 2 tuần mỗi năm.

Ban đầu, ông muốn dành thời gian đi nghỉ cùng các con, nhưng khi chúng lớn lên, những kỳ nghỉ gia đình ngày càng ít đi. Đúng lúc đó, người môi giới gọi tới. Nhưng nếu muốn bán phần sở hữu kỳ nghỉ, trước tiên ông Stephen (khi đó 54 tuổi) sẽ phải trả khoản thuế liên bang là 3.900 USD. Số tiền này sẽ được giữ trong quỹ và trả lại cho ông khi thỏa thuận kết thúc. Ông vui vẻ chuyển tiền và rồi… mất liên lạc với đối tác. Đến năm 2013, lại có người gọi điện nói rằng có người muốn mua lượt chia sẻ kỳ nghỉ của ông. Giống như ông Medina, ông Stephen được yêu cầu nộp thuế lãi vốn và phí hải quan để giải phóng khoản thanh toán của người mua. Sau khi đã chuyển 240.000 USD, ông mới phát hiện ra rằng mình dính bẫy lừa đảo.

Bước ngoặt đen tối hơn

Chừng 8 năm sau (2021), ông Stephen lại nhận được một cuộc gọi khác đề nghị giúp ông đòi lại bất công. Người phụ nữ ở đầu đường dây cho biết, cô là thành viên của một công ty luật Mexico đang khởi kiện tập thể chống lại các ngân hàng Mexico vì cố tình chấp nhận chuyển khoản ngân hàng thay mặt cho các công ty lừa đảo. Người phụ nữ nói rằng, vụ kiện đang được Tòa án Tối cao Mexico xem xét và ông Stephen đã được bồi thường thiệt hại lên tới hơn 6 triệu USD.

Ông Stephen sau đó đã nghiên cứu kỹ công ty luật của người phụ nữ nọ và cảm thấy mọi thứ đều ổn. Nữ luật sư cho biết, vụ án liên quan đến Bộ Tư pháp Mexico và Cơ quan Tình báo Tài chính nên ông Stephen sẽ phải trả phí cho các tổ chức này trước khi có thể nhận được bồi thường. Tổng cộng, ông đã chuyển hơn 100.000 USD cho vụ việc. Sau khi trả phí, mọi chuyện càng trở nên nghiêm trọng hơn. Ông được thông báo rằng đã bị Tổ chức Cảnh sát Hình sự quốc tế (Interpol) ở Mexico điều tra vì tội rửa tiền do đã gửi quá nhiều tiền vào tài khoản ngân hàng Mexico. Nữ luật sư đã gửi bằng chứng cho ông là một bản sao hộ chiếu có kèm theo thông báo đóng dấu đỏ. Theo giải thích, số tiền bồi thường cho ông sẽ bị giữ lại cho đến khi ông trả tiền để bị loại khỏi danh sách đó. Và ông đã đóng đủ.

Rắc rối hơn, ông Stephen còn được thông báo có tên trong danh sách điều tra của Interpol Hoa Kỳ, điều đó có nghĩa là sẽ phải đóng thêm phí hàng chục nghìn USD. Lo sợ bị bắt, ông cũng trả số tiền đó, nhưng sau đó gọi đến trụ sở Interpol Hoa Kỳ thì được trả lời không có hồ sơ nào liên quan đến ông. Vào tháng 5-2021, ông Stephen đã nộp một đơn trình báo khác lên Trung tâm Khiếu nại tội phạm Internet của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), nêu chi tiết số tiền mà ông đã chuyển cho những kẻ lừa đảo từ năm 2011 đến nay, nhưng chưa thấy hồi âm. Vụ lừa đảo kéo dài hơn 1 thập kỷ này liên quan đến 99 lần chuyển khoản ngân hàng, hơn 150 người và ít nhất 12 tài khoản ngân hàng Mexico. Cho đến cuối năm ngoái, ông Stephen đã mất tổng cộng 1,8 triệu USD. Đôi khi, ông cảm thấy vẫn hy vọng mong manh rằng Tòa án Tối cao Mexico có thể gửi trả bồi thường cho ông số tiền 6 triệu USD như lời “luật sư” nói.

Ngành kinh doanh béo bở

Theo một cuộc điều tra của Chính phủ Mỹ, trong thập kỷ qua, hàng nghìn người Mỹ (đa phần là người già) đã trở thành nạn nhân của một âm mưu phức tạp liên quan đến Jalisco (thường được gọi là CJNG, một trong những tập đoàn tội phạm bạo lực nhất Mexico). Băng đảng này bắt đầu hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh chia sẻ kỳ nghỉ ở Puerto Vallarta và hiện đã chiếm lĩnh phần lớn thị trường ở Cancun. Băng nhóm đã mở rộng mạng lưới lừa đảo tới ít nhất 20 tổng đài điện thoại và lợi nhuận thu được sánh ngang với buôn bán ma túy.

CJNG khét tiếng Mexico về sự tàn bạo khi gây ra các vụ chặt đầu, tra tấn và đấu súng chống lại quân đội Mexico. Tập đoàn tội phạm này cũng được biết đến với sự nhạy bén trong kinh doanh và khả năng đa dạng hóa nguồn doanh thu. Giống như các hoạt động buôn bán ma túy tinh vi, CJNG đã biến việc lừa gạt công dân Mỹ trong lĩnh vực sở hữu kỳ nghỉ trở thành một môn khoa học. Các nhà điều tra của Mỹ nhận thấy, nhóm này đã cải tiến, nâng cấp các mánh khóe lừa đảo theo thời gian, nhưng trọng tâm nhất vẫn là khả năng thuyết phục người Mỹ cao tuổi chuyển tiền theo kịch bản vẽ ra.

Theo đó, băng đảng thuê các nhân viên tổng đài điện thoại có vốn tiếng Anh hoàn hảo và dạy họ cách nói chuyện thu hút người Mỹ để họ không nghi ngờ gì về việc tìm được người muốn mua suất chia sẻ kỳ nghỉ. Các nhân viên đó giả danh làm luật sư, đại lý bất động sản để tạo sự tin tưởng. Nếu “con mồi” từng là nạn nhân lừa đảo, CJNG sẽ có kịch bản khác. Qua thông tin được tìm thấy trong một cuộc đột kích của cảnh sát vào một tổng đài điện thoại, khách hàng được xác định là đã bị lừa đảo và có thể nhận được bồi thường. Băng nhóm sẽ cử người đóng giả là điều tra viên của chính phủ, sẵn sàng giúp lấy lại tiền với chi phí nhất định.

Các băng đảng cũng kiểm soát nhân viên của mình bằng nắm đấm sắt. Các tổng đài viên sẽ gọi điện cho người Mỹ hàng ngày từ 6h - 21h và làm việc theo ca. Tháng 6 năm ngoái, trùm băng đảng này đã trút cơn giận lên 8 nhân viên tổng đài mà dư luận cho rằng do họ muốn nghỉ việc. Thi thể của họ được tìm thấy dưới hẻm núi ngoại ô Guadalajara, thủ phủ bang Jalisco. Cho đến nay, Bộ Tài chính Mỹ đã xử phạt 40 công ty Mexico có liên quan đến băng đảng Jalisco và hành vi lừa đảo tiếp thị qua điện thoại của băng đảng này. Một số đã bị buộc tội hình sự, nhưng cũng có trường hợp công ty sau khi bị cơ quan chức năng điều tra đã nhanh chóng xóa dấu vết và tài khoản ngân hàng rồi tạo ra những công ty mới.

Một trong những vụ án nổi bật nhất được đưa ra ánh sáng là vào năm 2019, Văn phòng Công tố quận Đông Louisiana truy tố 6 đối tượng người Mexico vì tội lừa đảo hàng chục người Mỹ với số tiền lên tới 20 triệu USD. Trong số này, 4 người (gồm cả giám đốc và kế toán công ty) đã bị bắt và kết án.

Tập đoàn tội phạm thế hệ mới Jalisco, thường được gọi là CJNG ngoài buôn lậu ma túy còn được biết đến với sự nhạy bén trong kinh doanh và khả năng đa dạng hóa nguồn doanh thu. CJNG đã biến việc lừa gạt công dân Mỹ trong lĩnh vực sở hữu kỳ nghỉ trở thành một môn khoa học. Các nhà điều tra của Chính phủ Mỹ nhận thấy, nhóm này đã cải tiến, nâng cấp các mánh khóe lừa theo thời gian, nhưng trọng tâm nhất vẫn là khả năng thuyết phục người Mỹ cao tuổi chuyển tiền theo kịch bản vẽ ra.